Het dorp maakt onderscheid tussen droevige, akelige, sappige en mooie verhalen. Een droevig verhaal is…nou ja, droevig, en een akelig verhaal heb je van tijd tot tijd in elk dorp en in elke familie. Een sappig verhaal is het soort verhaal dat sommige vrouwen – niet allemaal hoor! – tijdens een adempauze in het werk achter hun hand doorvertellen, een verhaal dat niet voor de oren van jonge meisjes bestemd is en dat de mannen alleen achter gesloten deuren te horen krijgen.  (Pontenilo, Irma Joubert)

Pontenilo is een roman die speelt in de periode rond de Tweede Wereldoorlog. Het boek gaat het ene hoofdstuk over het kleine dorp in Noord-Italië, waar de familie Romanelli met hun drie zoons woont. De drie broers zijn heel verschillend en we leren zo Marco, Lorenzo en vooral Antonio kennen. Het verhaal verspringt af en toe naar Zuid-Afrika waar de ‘plaas’ van de familie van Klara ligt. We ontmoeten Klara, haar broers De Wet en Boeli, Klara’s vriendin Christine en de armblanke Gerbrand, die in een klein krot verderop de plaas woont. Gerbrand werkt in de mijnen maar verruilt deze voor het oorlogsfront. En zo komt de oorlog ineens heel dichtbij voor Klara.

Oorlogsdreiging

Joubert beschrijft in ‘Pontenilo’ hoe de oorlog families uiteen scheurt. In Italië is Lorenzo Romanelli een fervent aanhanger van Mussolini, terwijl zijn broers en vader vooral de ellende zien die Mussolini aanricht. En in Afrika ligt de politiek nog lastiger en komt Klara’s broer Boelie recht tegenover zijn familie te staan. De trots van het Afrikaner volk voor hun land speelt een belangrijke rol in Pontenilo.

‘Ik houd van iedereen hier om mij heen, van al die mensen die hier zo mooi samen zingen’, denkt Klara. Ik houd van mijn land, mijn mooie land en van mijn volk. Ik ben een Afrikaanse en ik ben blij dat ik in de Unie van Zuid-Afrika en in het Bosveld woon. 

Aan het begin van het boek is het nog rustig en vredig in Zuid-Afrika. De oorlog hangt wel als een dreigende schaduw aan de horizon, maar is nog niet uitgebroken en Klara en haar broers zijn vooral bezig met hun studie, vrienden en leuke dingen doen. Klara ontmoet de aantrekkelijke Henk, met wie ze regelmatig uit gaat. Maar als de oorlog uitbreekt, komen de verschrikkingen en de ellende steeds dichterbij en wordt het rustige leven op het Bosveld verstoord.

Ook in het kleine bergdorp in Italië doet de oorlog ruw intrede. Het enige joodse gezin van het dorp moet uiteindelijk vluchten, de broers Romanelli moeten verplicht meevechten in Mussolini’s strijd in Afrika en zo wordt de link gelegd tussen Italië en Zuid-Afrika.

Irma Joubert

Pontenilo is een boek van de Zuid-Afrikaanse schrijfster Irma Joubert, die schitterende historische romans schrijft. Haar bekendste boek is ‘Het meisje uit de trein’ (niet te verwarren met ‘Het meisje in de trein‘!). Joubert gaf Afrikaans en geschiedenis op een middelbare school. Na haar pensionering had ze veel moeite met stilzitten en nietsdoen. Uit verveling begon ze met het schrijven van historische romans, en wat is het jammer dat ze daar niet járen eerder mee begonnen is!

Irma Joubert heeft een hele prettige, treffende schrijfstijl en haar boeken lees ik dan ook in één ruk uit. Een leuk interview met Joubert vind je hier!

Wat vind ik van ‘Pontenilo’?

Pontenilo is het vierde boek van Irma Joubert dat ik lees en ik kijk nu al uit naar het vijfde, ‘Kind van de rivier’, dat bij dezelfde trilogie hoort. Joubert begint het boek met een uitleg over de politieke stromen in Zuid-Afrika, èn met een waarschuwing dat veel Afrikaners tijdens de Tweede Wereldoorlog op de hand van de Duitsers waren, vanwege de diepgewortelde haat tegen de Engelsen.

Toegegeven, de politiek zit ook wel wat lastig in elkaar dus dat is soms wat moeilijk te plaatsen. In de loop van het boek kom je ook hier wat meer in.

Irma Joubert heeft de gave om met weinig woorden veel te zeggen, waarmee ze haar lezerspubliek serieus neemt. Haar stijl is heel prettig en ze weet als geen ander het Afrikaanse landschap te beschrijven. Je ziet als het ware tijdens het lezen het Bosveld voor je, de stoffige wegen, de huizen, de plaas…

Ook de verschillende personages weet Joubert heel goed en treffend uit te werken. De gesprekken lezen vlot en realistisch weg en ook het gebruik van Afrikaanse woorden is niet storend. Sterker nog, door af en toe de Afrikaanse taal te gebruiken krijgt het boek een fijn sfeertje. Alsof er een klein beetje Zuid-Afrika vlakbij je ligt!

Kortom, Pontenilo is één van die boeken die je niet te snel wil lezen, omdat het zo jammer is als het boek uit is! Gelukkig is ook Pontenilo onderdeel van een trilogie en is er na dit boek nog genoeg verder te lezen!