De Marrokkaanse stad Marrakesh is een superleuke bestemming voor een stedentrip. In de medina (de oude stad) vind je talloze markten, die ‘souks’ genoemd worden. Je kunt oude paleizen en koranscholen bezoeken, prachtige tuinen en, als je tijd genoeg hebt, nog een toffe trip naar de woestijn maken. Je belandt in een totaal andere cultuur, en sommige dingen werken net even anders dan in Nederland en België. In dit blog deel ik 12 algemene tips voor jouw eerste bezoek aan deze stad.
Ga je binnenkort naar Marrakesh? Ik heb een apart blogartikel geschreven met de mooiste bezienswaardigheden en leuke dagtrips vanuit Marrakesh waar je ongetwijfeld wat inspiratie uit kunt halen! Een blogartikel met leuke adresjes in Marrakesh helpt je ook vast om bij één van deze toffe hotspots langs te gaan voor lunch, diner of om wat te drinken.
Als wij vanaf de luchthaven door een taxi naar de medina gebracht worden, krijgen we een behoorlijke cultuurschok. Wat een enorm verschil met Nederland! Al het verkeer krioelt hier door elkaar heen: niet alleen auto’s, scooters en fietsen, maar ook ezelwagentjes en handkarren vinden een weg in het drukke verkeer. We kijken onze ogen uit!
In het begin moeten we even wennen aan de stad, zeker als we de eerste dag al met open ogen in een hele gehaaide oplichterstruc tuimelen. Dat zorgt even voor wat ‘mixed feelings’ over Marrakesh, maar als we diezelfde avond op een dakterras een heerlijke tajine-maaltijd eten, de zon over de stad zien ondergaan en vervolgens uit alle hoeken het avondgebed over de stad horen schallen, dan voelt deze stad toch wel heel magisch aan en genieten we enorm van de bijzondere sfeer in Marrakesh!
1. Overnacht in een riad
Hoewel er diverse all-inclusiveresorts net buiten Marrakesh liggen, raad ik je toch aan om in een riad te overnachten. Een riad is een oud herenhuis (bijna een klein paleisje) die je overal in de medina vindt. Ze zien er vaak hetzelfde uit: kamers zijn gerangschikt rondom een open binnenplaats, die rijkelijk versierd is met tegeltjes. Vaak hebben ze een fijn dakterras waar je kunt relaxen en sommige riads hebben ook een zwembad. Het voordeel van overnachten in een riad is dat je in de medina kunt eten, want er zijn echt talloze fantastische restaurants in Marrakech. Het zou dus jammer zijn als je daar nauwelijks gebruik van kunt maken omdat je in een resort eet.
Angsana Dar Zaouia
Wij verbleven in de riad Dar Zaouia van de Angsana Riad Collection en deze kan ik je echt aanbevelen! De Angsana Riad Collection is een groep van enkele riads, die vlak bij elkaar liggen. In het hoofdgebouw vind je de receptie en het zwembad waar je gebruik van mag maken. Onze eigen riad had een heel mooi dakterras en een prachtige binnenplaats. We zaten in een heel rustig straatje maar wel in de oude stad, dus om de hoek waren er al leuke winkeltjes en restaurants. De servicegerichtheid bij Angsana is enorm hoog, het ontbijtje heel lekker en de locatie dus echt fantastisch!
2. Boek een transfer via je riad
De meeste riads bieden wel aan om een luchthaventransfer te regelen. Ik kan je aanraden dit te doen. Neem je een gewone taxi, dan word je ergens aan de rand van de medina gedropt (want de taxi’s kunnen niet door de smalle straatjes) en is het best lastig om je riad te vinden.
Een vooraf geboekte transfer kost misschien ietsje meer (wij waren €17,- kwijt voor een enkele reis) maar zoals gezegd is arriveren in de medina nogal een cultuurschok en is het prettig als je niet gelijk hoeft te zoeken naar je riad.
3. Download de kaart van Marrakesh
Van onze riad kregen we een mobiele telefoon mee met een simkaart, waarmee we de receptie konden bellen of appen en waar Google Maps op geïnstalleerd was. Deze gebruikten we ook als mobiele hotspot zodat we ook buiten de wifi van de riad internet hadden.
Met je eigen telefoon kun je beter geen internet gebruiken want buiten Europa is dat nogal kostbaar. Daarom is het verstandig om voor vertrek alvast de kaart van Marrakesh op Google Maps te downloaden als offline kaart. Hier lees je hoe je dat doet.
Navigeren door de medina is een tikkeltje uitdagend want er zijn zoveel kleine straatjes en steegjes. Toch vond ik het wel prettig om af en toe op Maps te kunnen kijken om de richting te bepalen.
4. Wees respectvol naar de Marokkaanse bevolking
Hoewel Marrakesh een populaire stedentripbestemming is en je veel westerse toeristen ziet, is een deel van de plaatselijke bevolking nog conservatief moslim. Je zult in de medina veel vrouwen met een hoofddoek of nikab zien.
De meeste toeristen houden netjes rekening met deze cultuur en de meeste vrouwelijke toeristen dragen dan ook lange broeken of jurken en shirts die de schouders bedekken. En ja, je ziet ook veel vrouwen met spaghetti-hemdjes of korte broeken/jurkjes die daarvoor ook niet opgepakt of aangesproken worden want in het toeristische Marrakesh zijn ze wel wat gewend. Echter, je bent te gast in dit land en dan hoort het er (mijns inziens) bij dat je respect toont voor de lokale bevolking. Zelf droeg ik het liefst een harembroek (zoals bijvoorbeeld deze) die toch heel luchtig zit.
En nog een dingetje: foto’s maken van de lokale bevolking. Sommige Marokkanen staan niet graag spontaan op jouw foto’s: ze willen dan geld of roepen naar je (“No photo, madame!”). Wil je foto’s maken, dan kun je het beste even oogcontact maken en het vriendelijk vragen.
5. Niet doen: kopen zonder afdingen
In de souks zie je echt allerhande leuke dingen. Hamamdoeken, prachtig bewerkte schaaltjes, zilverwaren, leerproducten…het aanbod is enorm. Houd er rekening mee dat het in de souks de bedoeling is dat je afdingt op de originele prijs. Sterker nog: het is een beetje een belediging als je als ‘rijke westerling’ klakkeloos de vraagprijs aftikt.
Eigenlijk moet je als richtprijs ongeveer op de helft uitkomen van wat de verkoper vraagt. Ik moet bekennen dat ons dat niet altijd helemaal is gelukt, maar meestal eindigden we tussen de 50% en 60% in. Bedenk van tevoren wat je ongeveer aan het product uit wil geven en neem de tijd voor het onderhandelen. Wat nog wel eens helpt is om, als de onderhandelingen vast lopen, te zeggen dat het te duur is en weg te lopen. Vaak word je eerst nog nageroepen met een nog lager bod en als je het dan nog steeds te hoog vindt komen ze je soms zelfs nog achteraan met de spullen alvast in een tasje gepakt om het tegen jouw laatst geboden prijs mee te geven.
Blijf respectvol tijdens de onderhandelingen, begin met een laag startbod maar ook weer niet te laag (voor iets wat € 20,00 waard is bied je geen € 2,00, ook al vraagt de verkoper in eerste instantie € 40,00). De verkoper gaat je vertellen dat de kwaliteit beter is dan bij anderen, waarop ik meestal zei dat ik dat helemaal met hem eens was en dat zijn bod ongetwijfeld paste bij de kwaliteit maar dat mijn budget nu eenmaal een stuk lager lag.
6. Doen: dineren op een dakterras
Iets wat je echt eens gedaan moet hebben in Marrakesh, is dineren op een dakterras. Sowieso zie je rondom het grote Jemaa el Fna-plein overal hele toffe dakterrassen liggen, maar ook op andere plekken in de stad kun je heerlijk dineren, lunchen of borrelen op het dak. Je bent dan even weg uit de gekte van de medina (want geloof me, die is best overweldigend!), hebt er een verkoelend windje en een fantastisch uitzicht over de stad.
Mijn favoriete dakterrassen zijn:
- DarDar Rooftop met stip op nummer 1: je kunt hier waanzinnig lekker eten en cocktails drinken met een prachtig 360 graden uitzicht op het Atlasgebergte (dat tijdens ons verblijf overigens permanent in de wolken lag)
- Nomad: het populairste dakterras van Marrakesh (hoog influencer-gehalte!) waar je overigens een overheerlijke lamsburger kunt eten. Reserveren is aanbevolen.
- Zeitoun Café: vanaf hier heb je een fantastisch uitzicht over het Jemaa el Fna-plein
7. Het Jemaa el Fna-plein
Het letterlijke hart van Marrakesh is het Jemaa el Fna-plein. Loop je door de souk, dan word je non-stop in de richting van ‘big square’ gewezen (terwijl er ook her en der bordjes hangen die de weg wijzen). Het plein is echt een enorm spektakel wat je absoluut meegemaakt moet hebben.
Overdag is het er enorm druk met straatverkopers en talloze kraampjes waar ze vruchtensappen verkopen. ’s Avonds gaan alle lampen aan, is het er ook enorm druk met locals en kun je bij talloze streetfoodkraampjes eten. Zelf hebben wij hier niets aan etenswaren gekocht: ik las ervaringen van mensen die buikklachten kregen na het drinken van een vruchtensapje dus nam het zekere voor het onzekere. De streetfoodkraampjes vonden wij vooral leuk om als bezienswaardigheid te bekijken, maar de verkopers waren hier wel erg opdringerig dus om te eten gingen we liever naar een leuk restaurant.
Dan vooral een waarschuwing voor het plein: als je rondloopt hoor je al snel opzwepende oosterse muziek klinken. Deze is bedoeld om de slangen, die op een kleedje uitgestald liggen, te laten dansen. Her en der staan mannen staan met Berberaapjes op hun schouder. Je mag (tegen betaling uiteraard) een aapje vasthouden voor een foto. Of er wordt een slang om je nek gelegd voor de ‘ultieme Instagramfoto’. (not…)
Misschien (hopelijk!) een overbodige waarschuwing maar negeer deze mensen volledig! De apen worden in miserabele omstandigheden gehouden en je wilt hier niet aan meewerken! Ook de slangen liggen hier niet voor hun lol te kronkelen dus met het oog op dierenwelzijn, doe er niet aan mee want dan houd je deze vreselijke business in stand.
8. Slenteren door de souks
De souks zijn de enorme overdekte markten die je in de medina vindt. Als je er doorheen loopt merk je dat er in sommige hoeken specifieke artikelen te koop zijn. Zo vind je een hoek met vooral veel leerproducten, een hoek met T-shirts en een deel met veel producten van edelmetalen. In de belangrijkste straten van de souk verkoopt men alles door elkaar heen. Ik genoot echt enorm van het slenteren door de souks. Probeer af en toe ook bewust te luisteren naar alle geluiden om je heen!
Je zult merken dat je, als je door de souk loopt, je bij elke winkel aangesproken wordt. ‘Hallo madame, héé!’ is wat ik voortdurend hoorde, maar ook af en toe ‘kijken kijken niet kopen’, ‘special price for you’ en ‘come inside and watch’. Zolang je de verkoper negeert (dus doen alsof je niets hoort) kun je rustig rondlopen. Zoek je echter oogcontact met de verkoper of kijk je geïnteresseerd naar de koopwaar, dan ben je de klos en blijft hij je achteraan lopen. Toch moet ik zeggen dat ik de verkopers in Marrakesh niet zo vervelend vond als in bijvoorbeeld Egypte.
Het nadeel van deze werkwijze vond ik wel dat het mij tegenhield om één van de shops in de souk in te lopen. Omdat de verkoper gelijk op je af duikt om alles te laten zien, kun je niet even rustig rondsnuffelen en rondkijken, maar voel je je bijna verplicht om ook wat te kopen.
Ga trouwens alleen overdag naar de souks: ’s avonds zijn de winkeltjes gesloten en is het er gelijk een stuk minder veilig. Op vrijdagmiddag zijn sommige winkeltjes gesloten.
9. Pas op het verkeer in de souks
Hoewel de straatjes in de medina zo smal zijn dat auto’s er niet doorheen kunnen, is het alsnog opletten geblazen. Er rijden namelijk voortdurend scooters, motors, handkarren en ezelwagens op veel te hoge snelheid door het gekrioel heen, zelfs door de drukke straatjes van de souks. Zeker hele jonge jochies op een scooter rijden soms echt onverantwoord hard. Als voetganger kun je het beste maar aan de kant springen want ze houden weinig rekening met het slenterend publiek.
Het is dus het beste om in Marrakesh voortdurend rechts te lopen. Jeroen en ik liepen op de smalste/drukste stukken meestal achter elkaar want anders liep je het risico om een fietsstuur of scooterspiegel in je ribben te krijgen.
Tegelijk moet ik zeggen dat ik het ook wel echt een belevenis vond om die chaotische drukte te zien. Als twee handkarren elkaar moesten passeren hielp iedereen mee om ruimte te maken. Ezelkarren die door de souks sjokken vond ik ook een bezienswaardigheid. Wat dat betreft gaf het ook wel een extra dimensie aan het oosterse sfeertje in de medina dus we hebben er ook van genoten!
10. Niet doen: katten aaien in Marrakesh
Als je in Marrakesh loopt, zul je zien dat er echt enorm veel katten rondlopen. In elk straatje zie je ze wel in het zonnetje liggen of rondscharrelen. Soms zie je ook superjonge kittens lopen die echt enorm schattig zijn.
Pas echter op met het aaien van de katten. In Marrakesh komt nog rabiës voor en de katten kunnen ook allerlei andere ziektes meedragen. Word je toch gebeten of gekrabd door een kat, laat het dan even nakijken door een arts. Het lijkt overdreven maar in 2018 overleed er nog een Britse toerist nadat hij door een kat gebeten werd.
Laat je niet door deze horrorverhalen afschrikken: de katten zijn soms echt superfotogeniek en zorgen voor leuke vakantiekiekjes!
11. Opletten: alle aangeboden hulp kost geld!
Tja, deze tip schrijf ik een beetje met het schaamrood op mijn kaken. Wij hebben zelf op dit gebied namelijk jammerlijk gefaald… 🙂
Van tevoren werden we al gewaarschuwd om niet te reageren als er verteld wordt dat er een weg dicht is. Ze hopen dan dat je de weg vraagt zodat je door hen ergens naartoe gebracht kunt worden. Daarna vragen ze om geld.
Inmiddels weten ze blijkbaar in Marrakesh ook dat deze smoes bij toeristen bekend is, dus nu was het ‘pas op, daar is de moskee en toeristen mogen daar niet komen’. Daardoor twijfelden we toch een beetje want je wilt niet respectloos zijn. Het beste loop je op zo’n moment gewoon de route terug van waar je vandaan komt en laat je je niet door deze ‘behulpzame’ jongens de weg wijzen.
Opgelicht!
En pas op: sommigen zijn echt enorm gehaaid. Wij werden aangesproken door een jongen die ons de weg wees naar de leerlooierij (die ik overigens ook graag wilde bezoeken). We hoefden alleen maar een Berberjongen verderop te volgen, die net ’toevallig’ langsliep en toch al op weg was naar de looierij. Bij de looierij stond Achmed daar al voor ons klaar. We kregen van hem een rondleiding over de looierij en eindigden we in een leerwinkel waar we een paar mooie dingen kochten. Toen we weer buiten kwamen, wachtte Achmed ons daar weer op en wilde dat we € 20,- betalen voor de rondleiding.
Omdat het sfeertje in dit deel van Marrakesh wat minder veilig voelde, hebben we zonder af te dingen betaald hoewel dit veel te veel geld was voor zo’n korte rondleiding. Daarna vroeg hij nog eens € 10,00, wat we wel resoluut hebben afgeslagen. En vervolgens, toen we terug kwamen in het toeristengedeelte, liep ‘(opnieuw) heel toevallig’ de Berberjongen ons ook weer tegen het lijf en vroeg ook nog eens geld (wat we ook geweigerd hebben). Achteraf baalden we wel een beetje dat we er toch, behoorlijk naïef, ingetrapt zijn, maar de hele truc zat ook wel als een geoliede machine in elkaar.
Overigens gebeurt het echt overal. In het Bahia-paleis maakten we foto’s, waarna een geüniformeerde medewerker aanbood om een foto van ons samen te maken. Hij maakte er wel tien, waardoor ik halverwege al nattigheid voelde. En inderdaad: of we na afloop even geld wilden geven.
Vriendelijkheid in Marrakesh is dus niet altijd oprechte vriendelijkheid maar vaak een manier om geld af te troggelen. Het is hoe het werkt, je kunt je er druk over maken, maar het zit in de cultuur ingebakken. Bovendien is het ook een signaal van de armoede die hier heerst.
Beter let je dus op dat je alle aangeboden hulp afslaat, zelfs als ze vertellen dat ze het gratis doen.
12. Probeer ook wat van de omgeving te zien
Marrakesh is echt een superleuke stad, maar zo enorm veel bezienswaardigheden zijn er ook weer niet. Ik raad je dus aan om, als je tijd genoeg hebt, ook wat van de omgeving te zien. Je kunt een dag een auto huren (hoewel ik zelf niet zo happig zou zijn om in het chaotische verkeer van Marrakesh te rijden). Je kunt ook een tour boeken naar plekken in de omgeving.
Wij kozen voor een middag en avond in de Agafaywoestijn. We hebben deze tour geboekt, die ontzettend goed beviel. Met een taxibusje werden we opgehaald en naar een Berberdorpje in de woestijn gebracht. Overigens, waarschijnlijk een voormalig Berberdorpje, want bij alle huisjes in dit stukje woestijn stonden quads en kamelen klaar. En dat was ook precies wat wij gingen doen! Eerst reden we met een quad achter een gids aan, wat een stuk lastiger was dan het leek. In de bochten deed de quad steeds heel wat anders dan wat ik wilde, maar we kwamen toch heelhuids de route door. Het was onwijs gaaf om te doen! Onderweg hebben we ergens gestopt voor een schitterend uitzicht over dit uitstrekte, lege woestijngebied: schitterend!
Bij terugkomst werden we in twee Berbers omgetoverd en klommen we op een dromedaris (die ook wel Somalische kameel wordt genoemd). Geleid door een jong jochie op badslippers sjokten we in een gestage cadans door het woestijnlandschap. Het wiebelde zo hard dat ik echt moeite moest doen om er niet vanaf te glijden, maar desondanks was het een fantastische ervaring.
We zagen de zon ondergaan in de woestijn en sloten de tour af met een heerlijke Marokkaanse maaltijd. Daarna werden we teruggebracht naar Marrakesh. Waar we natuurlijk de dag afsloten met een drankje op een dakterras!
Ik schreef dit uitgebreide blog over onze dagtrip naar de Agafay-woestijn.
Marrakesh: zeker de moeite waard!
Na al deze waarschuwingen en tips bekruipt je misschien het gevoel dat Marrakesh een gevaarlijke plek is die beter gemeden kan worden. Maar dat is zeker niet de bedoeling van dit artikel! Marrakesh is een enorm leuke bestemming voor een stedentrip en is het zeker waard om ontdekt te worden. Dingen gaan alleen wat anders dan dat wij gewend zijn en daar kun je soms beter wat op voorbereid zijn.
Ik genoot enorm van de souks, van de gezellige pleintjes, van de prachtige tegeltjes in de koranschool Medersa Ben Youssef en in het Bahia-paleis, van de historie van het El Badia-paleis en nog veel meer mooie plekken. De geuren van kruiden en specerijen, het geroep van de koopmannen en het rumoer op straat, de oproepen van de moskees die een paar keer per dag over de stad schallen: het zorgt alles bij elkaar dat je het gevoel hebt in een heel andere wereld terechtgekomen te zijn. En dat maakt dat een stedentrip Marrakesh ontzettend leuk is!
Ben jij wel eens in Marrakesh geweest? Wat vond je er van?
Marrakesh is een fijne bestemming voor het najaar of de winter, omdat het klimaat hier warmer is dan bij ons. Ik schreef overigens een heel blogartikel met tips voor leuke stedentrips in de winter!
Wat een leuke en informatieve blog. Wij gaan in februari en hebben er veel zin in. Bedankt voor alle handige tips…..
Hi Anne, ik wilde even zeggen dat ik enorm blij ben met dit uitgebreide artikel. Ik ga volgende week naar Marrakech met mijn vriend en ik vind het best spannend. Fijn om dan deze tips (en geruststelling op het einde) te lezen. Dank!!
Dank je wel, wat leuk om te horen! Marrakesh is echt heel tof hoor, dus geen zorgen!