Voor de tweede keer in mijn leven verbleef ik een kloosterweekend in een oude abdij. Dit keer koos de Abdij van Tongerlo uit. Een prachtig oud Norbertijnenklooster, waar nog steeds een groep broeders woont. De Abdij is van binnen nog grotendeels in oude stijl en heeft een schitterende abdijkerk. Zo zag mijn kloosterweekend in de Abdij van Tongerlo er uit!
“Onrustig is ons hart, totdat het rust vindt bij U”.
Een mooie, en uiterst ware uitspraak van Augustinus, de bisschop van Hippo. De Norbertijnen leven volgens de kloosterorde van Augustinus en worden, naar hun witte habijt, ook wel ‘witheren’ genoemd.
Vorig jaar boekte ik mijn eerste kloosterweekend: in de Abdij van Westmalle. Voor het eerst als protestant in een katholiek klooster: dat was even wennen. Maar, zoals je in mijn blogartikel over dit kloosterweekend in Westmalle kunt lezen, keek ik uiteindelijk toch wel heel positief terug op het weekend. Echter, omdat de Abdij van Westmalle van binnen heel strak gemoderniseerd is, zocht ik voor mijn tweede kloosterweekend een wat meer authentieke abdij. En die vond ik in de Abdij van Tongerlo.
De Abdij van Tongerlo: Kloosterweekend bij de Norbertijnen
De Abdij van Tongerlo wordt bewoond door Norbertijnen. De historie hiervan gaat al helemaal terug naar het jaar 1130, met een korte onderbreking tijdens de Franse Revolutie. Hoewel er inmiddels nog maar een handjevol in het klooster woont, worden er dagelijks nog verschillende diensten gehouden.
De Abdij van Tongerlo is echt práchtig. Je komt al binnen op een enorme binnenplaats, waar alle gebouwen in een vierkant omheen gebouwd zijn. Direct valt de grote witte gevel van de abdijkerk op, maar ook de andere delen van de abdij zijn erg mooi. Zo verbleef ik in het Bisschopshuis, dat ergens halverwege de 16e eeuw gebouw is!
Het leven bij de Norbertijnen lijkt wat minder strikt dan bij de Trappisten. Zo mag hier gewoon gesproken worden op de gangen en tijdens het eten, terwijl in Westmalle het ontbijt en diner in stilte genuttigd moest worden. In Tongerlo is de eerste dienst om 6.45 uur ’s ochtends terwijl de Trappisten in Westmalle al om 4.00 uur aantraden.
Hoewel er wel Tongerlo-bier bestaat, wordt dit ergens anders gebrouwen en is er bij de abdij dus geen brouwerij. Wel is er een abdijwinkel, waar boeken, kaarten, geschenken en toch ook het Tongerlo-bier verkocht wordt.
Hoe ziet een kloosterweekend in de Abdij van Tongerlo er uit?
Ik meld mij om 9 uur bij de poort en word door een vriendelijke zuster ontvangen. Zij is missionaris van de gemeenschap Zaden van het Woord; een soort zendingsgemeenschap die over de hele wereld verspreid is. Deze gemeenschap zorgt voor het gastenverblijf van de Abdij van Tongerlo want de broeders bemoeien zich daar niet zo mee.
Ik word naar een prachtige kamer in het Bisschopshuis gebracht. Een eenpersoonsbed, een tafeltje met lamp, een kledingkast, een fauteuil en een ruime badkamer. En een klein deurtje in de hoek, waar achter een torenkamertje blijkt te zitten: leuk!
Op het bureau ligt een informatiefoldertje, waar ook de tijden van de diverse diensten in vermeld staan. De dag begint hier om 6.45 uur, met een uitgebreid ochtendgebed. Daarna is er om 11.30 uur weer een dienst, gevolgd door de vespers om 17.30 en tenslotte een avondgebed om 20.30 uur (afwijkende tijden op zondag). Daarna gaat de Abdij op slot en moet het stil zijn.
Omdat ik niet met een specifiek programma meedoe, kan ik de tijd tussen de diensten zelf indelen. Het is overigens ook niet verplicht om alle diensten bij te wonen, maar wordt het wel gewaardeerd als je er regelmatig bij bent. Zelf vind ik het ook fijn om met het ritme van de getijdengebeden te leven.
Mijn weekend in Tongerlo
Waar ik het de vorige keer erg vond wennen om als enige protestant tussen allemaal katholieke gasten te verblijven, was dat dit keer een stuk makkelijker. Nu was ik voorbereid op de gebruiken en rituelen binnen het klooster. Er was een vriendelijke dame uit Gent, die in het klooster verbleef om een manuscript te reviseren. En op vrijdagavond arriveerde er een groep met elf mannen uit verschillende protestantse kerken in Zeeland. Dat zorgde voor mooie, open gesprekken aan tafel en ook voor een gezellige sfeer. En om de zoveel tijd galmden de bekende psalmen naar de berijming van 1773 (op héle noten!) door de abdij.
De tijd tussen de diensten vulde ik vooral in met boeken lezen, Bijbelstudie, gebed en mediteren. Als het zonnig was ging ik af en toe een rondje lopen. Zaterdagmiddag maakte ik een 10 kilometer lange wandeling. In een hoek van de binnenplaats bevond zich een enorme kippenren met kippen en konijnen. Tegenover de ren waren houten bankjes getimmerd, waar je heerlijk beschut in het ochtendzonnetje zat. Een paar ochtenden ben ik hier met een boek neergestreken om te genieten van de rust en stilte van de abdij.
Diensten in de abdijkerk
Bij het klokgebeier van de Abdij liet ik alles uit mijn handen vallen om naar de abdijkerk te gaan. De diensten waren prachtig: de Abdij van Tongerlo heeft een paar broeders met een uitstekende zangstem in huis. Ook de organist speelde schitterende stukken. Met de akoestiek van de oude kerk waren de diensten dus echt een feest om naar te luisteren! Tussendoor werden er fragmenten uit de Bijbel gelezen of een stukje uit een oude preek. Na de diensten stond er steeds een heerlijke maaltijd voor ons klaar in de eetzaal.
Het fijne van zo’n weekend is dat je helemaal tot rust komt, zonder de drang om van alles in de omgeving te moeten zien of bezoeken. Hoewel de dag al vroeg begint (om 6.15 uur de wekker!) is het om 21.00 uur helemaal stil in de Abdij en ga je automatisch ook al vroeg naar bed.
Bezinning tijdens een kloosterweekend
Je hoeft niet katholiek of protestants te zijn om een kloosterweekend te boeken. Ook wanneer je gewoon op zoek bent naar een weekend bezinning of stilte, kan het heel heilzaam zijn om een weekend in een klooster door te brengen. Vereiste is natuurlijk wel dat je de gebruiken en rituelen van het klooster respecteert. Ook wordt in de meeste kloosters wel gevraagd om enkele diensten bij te wonen.
Het is goed om van tevoren al na te denken over een thema voor je kloosterweekend. Als je namelijk blanco gaat, dan kan de stilte wel eens overweldigend worden en al je gedachten op je af komen. Heb je van tevoren al een vraag of (bijbelstudie)thema bedacht, dan kun je daarmee concreet aan de slag.
Voor bijbelstudie kun je de fijne Lectio Divina-methode toepassen. Als je hier op googelt, krijg je uitgebreide informatie over wat het inhoudt.
Ben je vooral op zoek naar meer rust en balans in je dagelijkse leven? Dan zou je het kloosterweekend kunnen gebruiken om een aantal opdrachten uit het boek ‘Leven is Leren‘ van Mirjam van der Vegt uit te werken. Dit boek is enorm geschikt voor reflectie en bezinning. Hoewel er af en toe christelijke citaten in staan, is het boek verder neutraal geschreven en ook voor niet-christenen een aanrader.
Wandelen vanaf de Abdij van Tongerlo
Je kunt fijn wandelen vanaf de Abdij van Tongerlo. Wil je gewoon even de benen strekken, dan is het 2 kilometer lange ‘Witherenpad’ een aanrader. Je loopt dan een rondje om de abdij met nog een extra ommetje door het bosje achter de abdij.
Zelf heb ik een 10 kilometer lange wandelroute gelopen. De route ging door de bossen en langs de meanderende Grote Nete. Een blog hier over volgt snel!
Deugddoend om dit te (mogen, kunnen) lezen. Herkenbaar.