Tegen het prachtige panorama van de hoogste pieken van het Watzmannmassief in het Berchtesgadener Land, vind je het Watzmannhaus. Een grote berghut, op de top van de Falzköpfl, die bereikt kan worden door een fantastische wandeling vanuit Schönau am Königssee. Na een week tegen de Watzmann aangekeken te hebben, besluiten we op de laatste dag van onze vakantie om de klim naar het Watzmannhaus te maken. Hoewel het een pittige tocht was, was het onvergetelijk mooi en echt het (letterlijke) hoogtepunt van onze vakantie!
De echte top van de Watzmann ligt op 2713 meter hoogte, maar om deze te bereiken heb je ruime alpine/klimervaring en klimspullen nodig. Er gaan namelijk alleen zwarte wandelroutes. Deze laten we dus maar aan ons voorbij gaan, maar het Watzmannhaus, dat op 1930 meter hoogte ligt, is wel bereikbaar voor ‘gewone’ wandelaars.
Het Watzmannmassief
Er is een hele legende over het Watzmannmassief. Het gebergte wordt vaak als familie aangeduid: de bloeddorstige koning Watz die tijdens een jachtpartij een hele boerenfamilie af liet slachten, had echter de pech dat de boer nog net een vloek over de koning uit kon spreken. De koning en zijn gezin werden in steen veranderd; door het wegvloeiende bloed van de onfortuinlijke koninklijke familie werden de Königssee en Obersee gevormd.
De versteende koning, zijn vrouw en zeven kinderen vormen nu samen het Watzmanngebergte: je hebt de 2713 meter hoge Watzmann, de Watzmannfrau en de Watzmannkinder.
Het Watzmanngebergte is een fantastisch wandelgebied. Je vindt hier blauwe, rode en zwarte wandelroutes. Blauw zijn relatief eenvoudig te lopen wandelpaden, zonder afgrond of ‘abstürzgefähr’ zoals de Duitsers het zo mooi zeggen. Rood is al een stuk lastiger en steiler en zwart is absoluut niet te doen voor een wandelende toerist maar daarvoor heb je echt alpine-ervaring (en -tools) en absolute tredzekerheid nodig.
Wandelroute naar het Watzmannhaus
Als we vooraf wat reviews van deze wandeling lezen, wordt ons wel duidelijk dat dit een pittige wandeltocht gaat zijn. Dat is de reden dat we deze wandeling op de laatste vakantiedag doen; als we de dagen erna niet meer kunnen lopen van de spierpijn verpest dat in ieder geval onze vakantie niet meer! De route wordt overal als ‘schwer’ en als moeilijk omschreven maar we laten ons daar niet door ontmoedigen.
Op een dwarsdoorsnede van de wandeling zien we dat de route tot de Mitterkaseralm geleidelijk stijgt en daarna steiler wordt. Het laatste stukje, van Falzalm naar het Watzmannhaus is rood en dus waarschijnlijk flink klimmen. We gaan het zien!
Van Hammerstiel naar Stubenalm en Mitterkaseralm
Met vriendinnetje Leonie start ik vanaf parkeerplaats Hammerstiel, op 770 meter hoogte. Vanaf hier loopt er een gestaag stijgend pad door het bos omhoog. Al na zo’n vijf kwartier bereiken we de eerste hut: de Stubenalm. We lopen iets vlotter dan op de bordjes beneden aangegeven staat dus dat voelt goed! Ik denk dat de Stubenalm pas om 10 uur opengaat want het ziet er nog erg gesloten uit. Toch houden we even een kwartiertje pauze om wat te drinken en een stukje chocola naar binnen te werken. Daarna vervolgen we onze tocht.
We lopen verder door het bos omhoog tot we al drie kwartier later bij de Mitterkaseralm aankomen. We hebben er nu twee uur opzitten en lopen daarmee een stukje voor op schema. De Mitterkaseralm is wel open dus we genieten van deze tussenstop met een hapje en drankje, omringd door de groene Alpenwei. Achter het huisje horen we het geruststellende geklingel van koeienbellen. Vanaf het zonnige terras zien we het Watzmannhaus al liggen: daar gaan we naartoe! Een schitterende plek!
Via de Falzalm naar het Watzmannhaus
Vanaf de Mitterkaseralm wordt het pad lastiger. We passeren een weerstation en beginnen daarna met de echte klim. Een steil zigzagpad brengt ons door het bos omhoog. Hoog boven ons zien we andere wandelaars zigzaggen want we zijn niet de enigen die vandaag naar het Watzmannhaus gaan. Desondanks is ook dit pad goed te doen als je in je eigen tempo loopt en we genieten enorm van deze wandeling!
Als we het bos uitkomen, zien we gelijk het mooie hutje van de Falzalm liggen, met één van de grijze Watzmannpieken op de achtergrond. Het is hier waanzinnig mooi! Zo af en toe breekt de zon door de wolken heen en hebben we even een mooi uitzicht over het dal. Op de Falzalm komen alle wandelroutes naar het Watzmannhaus samen, dus vanaf hier is het ook een stuk drukker op de route.
En vanaf de Falzalm is het echt klimmen geblazen. We passeren de ene na de andere haarspeldbocht en stijgen steeds hoger. De sfeer onderling is fantastisch, wandelaars moedigen elkaar aan en vertellen ons steeds dat we er echt bijna zijn. Net onder het Watzmannhaus is het echt steil en hier hangen dan ook metalen relingen om je aan op te trekken. En dan staan we ineens voor het Watzmannhaus! We hebben het doel bereikt!
Het Watzmannhaus
Het Watzmannhaus is een enorm grote berghut die al generaties lang onderdak biedt aan alpinisten. Het is echt prachtig gelegen op de top van de Falzköpfl. Als wij boven arriveren ligt het huis half in de mistflarden, maar bij helder weer zie je pas echt hoe fantastisch mooi de hut ligt. Er zijn ongeveer 200 slaapplekken in de slaapzalen (wel van tevoren reserveren) en er is een groot restaurant bij. Let op, je kunt hier niet pinnen!
We lunchen hier met een heerlijk bordje soep en een charcuterieplank met lokale kaas en vleeswaren. Dat gaat er zeker in na deze tocht! Overigens schijnen ook de Kaiserschmarrn hier een aanrader te zijn.
Ondanks dat het niet zo warm is en de wind hier behoorlijk waait, lunchen we buiten op het terras. Zo af en toe zien we tussen de wolkenflarden het Berchtesgadener Land diep onder ons liggen. Op een zonnige dag moet je hier echt een onvoorstelbaar mooi uitzicht hebben!
Afdalen via de Falzsteig
Onze route omhoog was een blauwe route; naar beneden besluiten we om de rode route richting Kühroint te nemen. Onze redenering is dat de rode route wat steiler is (en dat je dus sneller beneden bent). We zijn in 3,5 uur omhoog gelopen dus onze inschatting is dat we met 2,5 uur wel weer bij de auto staan. Maar niets is minder waar…
Het eerste stuk dalen we weer via de bekende route af naar de Falzalm. Halverwege zien we nog gemzen lopen op de berghelling tegenover ons, een mooi gezicht!
Vanaf de Falzalm nemen we de afslag naar Kühroint en dan komen we er achter dat de afdaling wel eens langer kan duren dan verwacht. De rode afdaling leidt namelijk over de Falzsteig. Dit is een stuk van de route waar je met kettingen en metalen relingen over de rotsblokken klimt, met een behoorlijke afgrond onder je! Op zich is het niet eens zo enorm moeilijk, maar we hebben natuurlijk al een flink aantal uur wandelen in onze benen zitten en dat voel je op zo’n moment wel. We nemen onze tijd en klauteren voorzichtig naar beneden. Het levert natuurlijk wel mooie plaatjes op!
Vanaf de Falzsteig gaat er een pad vol boomwortels en grote keien verder naar beneden, wat met vermoeide benen behoorlijk lastig loopt. Het gaat dus lang niet zo snel als we dachten en pas na een kleine drie uur lopen vanaf het Watzmannhaus bereiken we de grote Kührointalm.
Van Kühroint terug naar Hammerstiel
Bij de Kührointhütte halen we wat te drinken uit de grote waterbak voor de hut (cash betalen in de geldpot die er naast staat) en pauzeren we een half uurtje. De Kührointalm is een prachtige, grote alm waar uiteraard ook weer koeien grazen. Vanaf Kühroint zou je nog een half uurtje door kunnen lopen naar het uitzichtpunt Archenkanzel, vanaf waar je een prachtig uitzicht over de Königssee hebt. Omdat het echter al vrij laat is en we nog een stukje moeten afdalen slaan we deze detour even over.
Ondanks dat we er inmiddels al zo’n 6,5 uur wandelen op hebben zitten, zetten we het laatste stuk aardig de vaart er in. We komen nu weinig wandelaars meer tegen en lopen zo in alle rust door het schitterende landschap. Vanaf Kühroint gaat er een enorm steil pad recht naar beneden. Dan komen we op het asfaltweggetje Schapbachweg dat echt prachtig gelegen is in de late middagzon.
We passeren de berghut Schapbachalm en komen dan bij een informatiebord dat we deze ochtend ook gepasseerd zijn. Het laatste stukje is dus een bekend pad voor ons en we lopen in hoog tempo terug naar de parkeerplaats Hammerstiel.
We vertrokken hier vanochtend om half 9 en elf uur later, zo rond half 8 arriveren we weer bij de auto. Met een fantastische ervaring rijker!
Wandelen met wandelstokken
Waar in Nederland vaak een beetje lacherig gedaan wordt over wandelen met wandelstokken, zijn stokken bij deze route eigenlijk wel een must. Sterker nog, je ziet op de wandelroute naar het Watzmannhaus bijna geen wandelaars zonder stokken. Ik mocht deze Black Diamond Trail Sport 3 wandelstokken uitproberen (momenteel uitverkocht, maar deze inklapbare Abbey wandelstokken lijken een prima alternatief te zijn (zelfs nog iets lichter).
Op brede, licht stijgende paden heb ik de wandelstokken ingeklapt in mijn rugzak meegenomen, maar zeker op de steilere stukken en op de smalle rotspaden bovenin zorgen de stokken er voor dat je minder energie verspilt en je bovenbenen minder belast. Bovendien kon ik dankzij de wandelstokken veel beter balans houden, wat met een afgrond naast je wel zo fijn is… 🙂
Deze hike naar het Watzmannhaus is qua zwaarte vergelijkbaar (of zelfs iets zwaarder) met de hikes die ik maakte naar de Ben Nevis in Schotland en naar de berghut Teryho Chata in Slowakije. Na die beide wandeltochten kon ik de dag er na bijna niet lopen van de spierpijn, maar de dag na het Watzmannhaus had ik nergens last van. Ik weet niet of dit dankzij de wandelstokken is maar het zou goed kunnen.
Hiken naar het Watzmannhaus – praktische tips
Laat je door alle dramatische berichten op internet over de wandeling naar het Watzmannhaus niet afschrikken! Zeker als je zowel heen als terug de route via Stubenalm – Mittelkaseralm neemt, is het een pittige wandeling maar goed te doen op één dag. Wandel je vaker en heb je een goede conditie, dan is ook de route, zoals wij die liepen (via Falzsteig en Kühroint terug) nog prima te doen.
Zorg wel voor goede bergschoenen. Deze route is echt niet op gympen of sneakers te doen! Goed schoeisel is dus heel belangrijk. Neem ook genoeg warme kleding mee want het Watzmannhaus ligt op een kale vlakte op de berg, dus de wind heeft hier vrij spel. Stop zeker ook een regenjas in je tas.
Op deze website vind je de beschrijving van de wandeling naar het Watzmannhaus. Ook de website Trekkinglife.de heeft een uitgebreide beschrijving met veel prachtige foto’s van de wandelroute.
Zelf heb ik tijdens de wandeling ook mijn Komoot-app aangezet en kun je daar onze wandelroute bekijken.
Wat ik zelf heel fijn vind om tijdens het wandelen te gebruiken is een app of horloge met hoogtemeters. Zo kun je onderweg zien hoeveel je nog moet klimmen, zodat je daar je energieverbruik een beetje op af kunt stemmen. Ik heb zelf dit Polar M430 horloge (met ingebouwde hartslagmeter) dat daar echt ideaal voor is.
De route is uitstekend gemarkeerd met gele bordjes. Zorg dat je wel de goede route neemt want je kunt het Watzmannhaus ook via de Grünstein bereiken. Houd dus ‘Watzmannhaus via Stubenalm/Mittelkaseralm’ aan. De tijden die op de wandelbordjes vermeld staan zijn aan de veilige kant; wij liepen over het algemeen net iets sneller dan aangegeven.
Details wandelroute Hammerstiel (P) – Stubenalm – Mitterkaseralm – Watzmannhaus – Falzsteig – Kührointalm – Hammerstiel (P)
Aantal kilometers: 16,6
Hoogtemeters: 1120 meter (van 770m naar 1930m plus af en toe een paar meter dalen en weer omhoog)
Wandeltijd: Wij hebben in totaal 7,5 uur gewandeld (pauzes niet meegerekend). Op parkeerplaats Hammerstiel staat een bord dat het Watzmannhaus 5 uur lopen zou zijn; wij hebben dit dus in 3,5 uur gedaan. We hebben echter veel tijd verloren bij de afdaling. Houd voor deze totale wandeling zo’n 6,5 tot 8 uur aan (als je superfit bent gaat het wellicht nog sneller).
Horeca onderweg: Stubenalm (1145m), Mitterkaseralm (1420m), Watzmannhaus (1930m), Kührointalm (1420m), Schapbachalm (1058m). De Falzalm is alleen een houten hutje, geen restaurant of slaapplek.
Let op, in het Duits heet het ‘Einkehr’ of ‘Einkehrmöglichkeiten’ als je ergens wat kunt eten of drinken!
Meer lezen over het Berchtesgadener Land? Ik schreef er dit uitgebreide blog over!
Accommodatietip Berchtesgadener Land
Wij hebben overnacht in Gasthof Hochödlehen, dat vlakbij parkeerplaats Hammerstiel ligt. Je kunt deze wandelroute dus ook gewoon vanuit je accommodatie maken. Het is ongeveer een kwartier lopen naar Hammerstiel (en ca. 10 minuten terug want dan ga je steil de berg af).
Gasthof Höchodlehen is echt het perfecte gasthof voor je vakantie in het Berchtesgadener Land. Het ligt fantastisch op een heuvel net boven Schönau am Königssee, met een waanzinnig uitzicht op de bergen om je heen. Je kijkt uit op het Adelaarsnest en de Jennerberg. Het is heel rustig gelegen en het is er muisstil.
Elke ochtend staat er een heerlijk uitgebreid ontbijtbuffet voor je klaar en de eigenaresse is ontzettend hartelijk. Je kunt dus naar Hammerstiel lopen vanaf waar er allerlei wandelingen starten, niet alleen naar het Watzmannhaus maar ook naar Wimbachschloss, Grünstein en Kühroint.
Schönau is met de auto tien minuutjes rijden; je kunt het ook wandelen maar terug moet je dan natuurlijk weer de berg op… Desondanks kan ik dit gasthof echt aanraden!
Ik vond de wandeling naar het Watzmannhaus echt een enorm fantastische ervaring! Het was jammer dat het niet iets zonniger was, omdat het uitzicht over het Berchtesgadener Land vanaf hier fenomenaal is. Maar ach, dat is een goede reden om nog eens terug te komen want deze hike wil ik dolgraag nog eens maken!
Jee, wat ben je enthousiast! Klinkt ook echt als een toffe, uitdagende tocht joh! Ik vind klimmen en klauteren met kettingen niet zo leuk denk ik, maar jouw foto’s zijn echt wel fantastisch! Je maakt me echt benieuwd naar dit gave gebied!
Heerlijk om te lezen. Ik heb vroeger wel wandelvakanties gedaan. Ook een tweedaagse tocht. Ook die kettingen heb ik gebruik van gemaakt in de Pyreneeën. Ik heb er nog verslagen van. Ik ken het gevoel. Namen in het gebied wat je noemt komen me bekend voor van andere vakanties. Dankjewel voor je mooie blogs. Voor mij zijn die tijden voorbij denk ik. Mijn man rijdt liever auto en zelf doe ik het ook wat rustiger aan met onze meiden. Korte wandelingen zijn ook leuk. De herinneringen aan vroeger blijven 🙂 Liefs Ilona
Klinkt als prachtige vakantieherinneringen! En inderdaad, korte wandelingen zijn ook vaak heel mooi. Bij die lange tochten ben ik soms ook zo uitgeput dat ik het laatste stuk ook niet echt meer geniet (maar na afloop dan wel weer, altijd weer tof om gedaan te hebben). De Pyreneeën lijken mij ook prachtig maar nog nooit geweest!