Onze rondreis door Zweeds Lapland was een van de mooiste reizen die ik ooit maakte. Ik had niet verwacht dat ik deze bestemming zo fantastisch mooi zou vinden! Niet alleen de natuur was indrukwekkend mooi, ook bezochten we diverse plekken die met de Sami cultuur samen hangen, waarbij we zelfs een dag met de Sami’s doorbrachten.
Allereerst natuurlijk even een uitleg: wie zijn de Sami? De Sami, die ook wel de ‘Samen’ genoemd worden, is de oorspronkelijke bevolking van Lapland. Wij noemen ze wel ‘Lappen’, maar de bewoners zelf geven de voorkeur aan de benaming ‘Sami’.
Het is oorspronkelijk een nomadenvolk, dat met hun kuddes rendieren rondtrok. De Sami in Zweeds Lapland zijn nog steeds rendierhoeders en trekken elke winter met de kuddes rendieren naar de lager gelegen kuststreek.
Tegenwoordig hebben steeds meer Sami hun nomadisch bestaan opgegeven en hebben ze zich ‘gesetteld’. Gelukkig zijn er sommige Sami die zich er met hart en ziel voor inzetten dat de Sami cultuur niet verloren gaat want dat is natuurlijk het risico van deze ontwikkeling.
De Sami bezoeken is één van de tien toffe dingen om te doen in de zomer in Zweeds Lapland, die ik in dit blogartikel beschreef!
Geunja Sami Ecolodge
Het beste voorbeeld van een Sami die er alles aan doet om de Sami cultuur in stand te houden, is wel Mikael Vinka. We ontmoeten hem tijdens ons verblijf in Ammarnäs, een klein dorpje midden in de schitterende natuur van het Vindelfjallen natuurreservaat. In eerste instantie is een ontmoeting met Mikael niet mogelijk omdat we midden in het elandenjachtseizoen zitten en er gejaagd moet worden. Maar dan krijgen we een telefoontje: de jacht was bijzonder voorspoedig en we kunnen op maandag met Mikael op stap!
Een prachtige boottocht
Op een grijze maandagochtend ontmoeten we Mikael aan de rand van het Tjultraskmeer. Terwijl Mikael de boot gereed maakt voor vertrek, kijkt een van zijn twee mooie Jämthunden rustig toe wat er allemaal gebeurt. De andere hond, een pup nog, raast als een gek door het bos, op zoek naar spannende avonturen! Maar één fluitje van zijn baas en hij komt met wapperende oren aanrennen en laat zich door Mikael in de boot tillen. Even later varen we weg.
Het is een boottochtje van een half uur naar de Geunja Eco Sami Lodge. Zo af en toe kruipt één van de honden tegen ons aan…smeltmomentje! Vlak voordat we aankomen springt de oudere hond op de kant. We zien hem als witte stip langs de oever rennen, een mooi gezicht! “Hij verwelkomt ons”, vertelt Mikael lachend. De pup kijkt kwispelstaartend toe maar laat het avontuur maar aan zich voorbijgaan. Even later meren ook wij aan bij de lodge.
De Geunja Sami Ecolodge
Hier aan de oevers van dit stille meer heeft Mikael in de afgelopen jaren een volledig Sami-dorp herbouwd. We zijn diep onder de indruk als hij ons langs de verschillende bouwwerken leidt en ons uitgebreid vertelt over de leefwijze en tradities van de Sami. Het is zo inspirerend en de plek is zo mooi, dat we niets liever willen dan hier nog een week blijven!
Dat zou praktisch gezien niet onmogelijk zijn, want je kunt hier in één van de fraaie lodges verblijven. Er is geen internet of elektriciteit en vers water haal je buiten uit de bron. Maar hoe gaaf klinkt dat!
Wanneer je een paar dagen in de Geunja Sami Ecolodge verblijft, neemt Michael je mee op hele toffe outdooractiviteiten, helemaal in de Sami-traditie. Nu krijgen we vooral een rondleiding door de oude huisjes en gebouwtjes in de Sami-lodge. Mikael is echt een verhalenverteller en de tijd vliegt om! Intussen stoeien de honden samen in het natte gras en komen zo af en toe even bij ons om aandacht vragen.
Aan het einde van onze rondleiding maakt Mikael het vuurtje in de tipi nog even aan en zitten we op rendierhuiden rondom het vuur. Hij vertelt ons de verhalen van zijn voorouders, van de Sami die hier al eeuwenlang in dit gebied leefden. Het is echt met tegenzin dat we overeind komen om weer in de boot te stappen voor de terugreis.
Overnachten in de Geunja Sami Ecolodge
De Geunja Sami Ecolodge is geen budgetaccommodatie; je betaalt ongeveer € 1100 p.p. voor een tweedaags arrangement. Besef echter wel dat dit echt een onvergetelijke ervaring is die echt onvoorstelbaar mooi is! Bovendien zit hier alles in: transport per boot, ontbijt, lunch en diner (allemaal van lokale Sami-producten), activiteiten, begeleiding.
Het overnachten in de Geunja Sami Ecolodge is heel uniek: Mikael en zijn vrouw Ankie verwelkomen maximaal 12 groepen per jaar, om deze bijzondere plek niet teveel te verstoren.
Voor meer informatie en reserveringen kun je het beste even op de website van de Geunja Sami Ecolodge kijken.
Het Båtsuoj Sami Camp
Diezelfde middag brengen we een bezoek aan het Båtsuoj Sami Camp, dat in Slagnäs, op onze route naar Arjeplog, ligt. Hier ontmoeten we de vriendelijke Lotta, die ons uitnodigt om rond te kijken in deze prachtige accommodatie.
Ook in het Båtsuoj Sami Camp (of Samesenter in het Zweeds) kun je overnachten in traditionele Sami bouwwerken. Lotta heeft net als Mikael het doel om de Sami-cultuur in stand te houden.
Bij het kampement hoort ook een groep rendieren, maar in september, als wij hier zijn, zijn deze niet op het terrein.
In de tipi liggen er weer rendierhuiden rondom het knapperende vuur en daar drinken we koffie met Lotta. Ook zij vertelt veel over de Sami’s en de bijzondere geschiedenis van dit volk. Als de koffie op is, lopen we een rondje over het terrein. Ik kijk een tikkeltje verlangend naar de prachtige sauna, vanuit waar je zo in de koude rivier springt voor verkoeling!
Ook Båtsuoj is een schitterende plek om te verblijven en tegelijk wat meer over de bijzondere Sami’s te weten te komen! Kijk op hun website voor meer informatie en reserveringen.
Båtsuoj Sami Camp, Gasaheden 1, 930 91 Slagnäs, Zweden
Andere plekken om de Samicultuur te zien
Dit zijn de twee ontmoetingen met Sami die wij tijdens onze rondreis door Zweeds Lapland hadden. Je hoeft echter niet per se met de Sami zelf af te spreken om wat van de Sami te zien. Dit zijn andere plekken die wij onderweg zagen:
Arvidsjaur Lappstaden
Midden in Arvidsjaur vind je een prachtig Sami kerkdorp: Lappstaden. Dit kerkdorp werd in de 17e eeuw gebouwd voor de Sami, die eigenlijk te ver weg woonden om regelmatig naar de kerk te komen. De evangelisatie van de kerk onder de Sami hield namelijk in dat de ze verplicht een aantal kerkdiensten per jaar bij moest wonen, of ze nu wilden of niet. In de Lappstaden konden ze dan overnachten om het allemaal wat beter behapbaar te maken.
Toegang tot de Lappstaden in Arvidsjaur is gratis; in de zomermaanden kun je een (betaalde) rondleiding volgen.
Als je toch in Arvidsjaur bent, neem dan zeker ook de tijd om naar het bijzondere meertje Grodkällan te rijden! Dankzij het opborrelende blauwe water wordt dit wel het mooiste meer van Zweden genoemd!
Gillesnuole Kapell
Op de weg van Sorsele naar Ammarnäs vind je de Gillesnuole (of Jillesnåle) Kapell. Rond 1740 werd hier de kapel gebouwd om zondagsdiensten te houden. Toen ruim 100 jaar later de diensten meer in de buurt van Ammarnas gehouden werden, werd de kapel verkocht en als lodge gebruikt. Dit stuitte de Sami toch wel een beetje tegen de borst dus uiteindelijk na veel gesteggel, werd de kapel in 1937 weer teruggeplaatst.
Rondom de kapel vind je ook nog wat oude Samihuisjes. Een schitterende plek om een tussenstop te houden op weg naar Ammarnäs; vanaf Gillesnuole Kapell heb je echt een prachtig uitzicht op het meer.
Het Zilvermuseum in Arjeplog
In het Silvermuseet in het stadje Arjeplog, in het hart van Zweeds Lapland, vind je de grootste collectie Sami-zilver ter wereld. In dit museum duik je in de historie van de Sami-cultuur met interessante voorwerpen, uitleg over de natuur, tijdelijke exposities en nog meer. Er is een leuke museumwinkel bij.
Tip voor Arjeplog: Wij overnachtten in het Kraja Hotell, waar we genoten van een sauna-bezoekje op een drijvend vlot!
Het Ájtte museum – Jokkmokk
Nog een museum dat over de Sami-cultuur gaat: het Ájtte museum in Jokkmokk, vlakbij de poolcirkel. Leuk om een bezoekje aan de poolcirkel met dit museum te combineren. Dit is een prachtig opgezet museum vol interessante informatie over de Sami, hun geschiedenis, hun leefwijze en en gebruiken. Zeker een aanrader!
Ájtte museum, Kyrkogatan 3, 962 31 Jokkmokk, Zweden
Meer lezen over onze reis door Zweeds Lapland?
We maakten deze reis naar Zweeds Lapland op uitnodiging van Voigt Travel, in samenwerking met Swedish Lapland. Voigt Travel is gespecialiseerd in bijzondere reizen naar de uithoeken van Europa, met een groot aanbod aan reizen in Noord-Europa. De meningen en aanbevelingen in dit artikel zijn echter volledig mijn eigen mening.
Wat een mooie ervaring. Ik zou ook heel graag al die verhalen aanhoren! Ook zo samen met de prachtige natuur is dit echt een onvergetelijke ervaring.